Caper TÜRKİYE'DE KEBERE (CAPPARIS L.) TAKSONLARI VE ÜRÜNLERİ

Özet

Bu çalışma Capparis taksonlarının Türkiye'deki ekonomik önemini ve ürünlerini ortaya koymak amacıyla 2009 yılından beri yapılmaktadır. Bitkinin kökleri, yaprakları, taze sürgünleri, çiçekleri, tomurcukları, meyveleri ve tohumları gıda, kozmetik ve sağlık alanlarında kullanılmaktadır. Gıda olarak kullanılmasının yanı sıra ilaç, kozmetik, boya ve yem sanayilerinde ham madde olarak kullanılmaktadır. Kebere  ürünleri birçok ülkede yaygın olarak kullanılmaktadır. Trakya bölgesi dışında Türkiye'de doğal olarak yayılış göstermektedir. Kebere bitkilerinin kültürü yapılmamaktadır.  Tomurcukları ve meyveleri genellikle doğadan toplanıp salamura haline getirilerek ihraç edilmektedir.

Türkiye'de Capparis cinsinin doğal yayılış gösteren C. spinosa ve C. ovata olmak üzere iki türü ve bunlara ait 6 varyetesi bulunmaktadır. Bu taksonlar şunlardır: C. spinosa L. var. spinosa, C.s. var. inermis Turra, C. s. var. aegyptia (Lam.) Boiss.; C. ovata Desf. var. canescens (Coss.) Heywood, C.o. var. palaestina Zoh. ve. C.o. var. herbacea (Wild.) Zoh.

Günümüzde endüstriyel bitkiler arasında yer alma potansiyeline sahip olan ve tüketim talepleri her geçen gün artan Capparis taksonlarından elde edilen birçok ürün ihracat kapsamında değerlendirilerek ekonomiye ve özellikle kırsal istihdamın artırılmasına katkı sağlamaktadır. Düşük üretim ve yüksek toplama maliyeti nedeniyle ihraç edilen ürünler çoğunlukla ithal yarı mamullerden üretilmektedir. Bu da fabrikaların ihracatı için öngörülen ekonomik girdi ve istihdamı azaltmaktadır. Fonksiyonel gıdalar grubunda yer alan kebere ürünlerinde standardizasyon, klinik denemeler ve ekstrakt üretimi ve etken madde izolasyonu ile ilgili çalışmalar eksiktir.